NHỤC THUNG DUNG

Herba Cistanches

1. Tên thường gọi

Nhục Thung Dung còn gọi là Thung Dung, Đại Vân, Hắc Tư Lệnh (vì có tác dụng bổ thận mạnh), Nhục Tùng Dung, Tung Dung, Địa Tinh, Kim Duẩn, Đại Vân.

2. Tên khoa học

Tên cây: Cistanche deserticola Y.C. Ma.

Họ: thuộc họ Nhục Thung Dung (Orobranhaceae).

3. Mô tả về Nhục Thung Dung

Là loại cây sống ký sinh trên rễ của cây khác. Nhục thung dung là cây thân cỏ cao khoảng 30cm; thân rễ phát triển thành củ, lá thành vẩy màu vàng sẫm xếp tầng chồng lên nhau như lớp ngói. Hoa nở vào mùa thu màu tím sậm, hình môi. Nhục Thung Dung chủ yếu sinh trưởng tại các vùng núi cao ở gốc gây cổ thụ, các vùng sa mạc có khí hậu rất khắc nghiệt.
Nhục Thung Dung là loại cây sinh sống và phát triển chủ yếu ở vùng núi cao, ở các cây to có bóng râm, tại các vùng sa mạc có khí hậu rất khắc nghiệt.

4. Thu hoạch, chế biến

Vào hai mùa xuân và thu, phơi khô trong nắng và cắt thành lát mỏng.

5. Bộ phận dùng

Phần rễ phát triển thành củ của Nhục Thung Dung được sử dụng để làm thuốc. Những củ to, mềm, có nhiều dầu, bên ngoài có vỏ mịn, màu đen được xem là chất lượng tốt.

6. Thành phần hóa học

Có chứa các chất như: boschnaloside, orobanin, 8- epilogahic axít, betaine, nhiều loại axít hữu cơ và trên 10 axít amin.

Nhục Thung Dung hàm chứa lượng ít alkaloid và chất trung tính kết phẩm. Mê Nhục Thung Dung hàm chứa alkaloid (Trung dược đại từ điển)

7. Tác dụng

Bổ thận dương, ấm tử cung, nhuận trường

8. Chủ trị

Thận dương suy với các triệu chứng tiểu trong, tiểu không tự chủ, lưng đau, gối mỏi, thiếu máu
Tử cung lạnh, rong kinh, khó thụ thai
Đại trường khô táo, hay táo bón

9. Bài thuốc tốt với Nhục Thung Dung

Nhục Thung Dung là vị thuốc bổ, với nhiều tác dụng quý, đặc biệt là cải thiện tình trạng sinh lý yếu ở cả nam giới và nữ giới.

Chữa di tinh:

Nhục Thung Dung (thái nhỏ) 30g, thỏ ty tử 10g, xương sống dê 500g, gạo tẻ 50-100g, nấu cháo ăn trong ngày.

Chữa tảo tiết (xuất tinh sớm):

Nhục Thung Dung 100g, Tỏa Dương 100g, Long Cốt 50g, Tang Phiêu Tiêu 50g, Phục Linh 25g, rượu trắng 3 lít. Ngâm ít nhất 15 ngày, thỉnh thoảng lắc bình. Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 20 – 30ml.

Chữa vô sinh ở nam giới:

Nhục Thung Dung (thái nhỏ) 30g, Nhân Sâm (thái nhỏ) 15g, Thục Địa Hoàng 15g, Hải Mã 10g, Lộc Nhung (thái nhỏ) 10g, rượu trắng 1 lít. Ngâm ít nhất 1 tháng; sau đó mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 15 – 20ml; khi bị cảm phát sốt kiêng dùng.

Chữa nữ giới vô sinh, tình dục lạnh nhạt:

Bài 1: Nhục Thung Dung 50g, Ích Mẫu Thảo 30g, Đương Quy 30g, Xuyên Khung 30g, Xích Thược 25g, Tiên Linh Tỳ 50g, rượu trắng 2 lít. Ngâm ít nhất trong 1 tháng. Mỗi lần dùng 15 – 20ml, hòa với mật ong; ngày uống 2 lần.

Bài 2: Nhục Thung Dung 25g, Thỏ Ty Tử 15g, Sơn Dược 30g, thịt dê nạc 500g, gạo tẻ 50 – 100g, mắm muối gia vị lượng thích hợp. Thịt dê thái nhỏ, các vị thuốc cho vào túi vải buộc kín, cùng với gạo nấu cháo. Thêm gia vị, chia ra ăn trong ngày.

Chữa liệt dương do thận dương hư nhược:

Dùng món bầu dục cừu, thung dung gồm Nhục Thung Dung 15 – 20g, bầu dục cừu 1 cặp. Bổ bầu dục cừu rửa sạch, cho vào nấu canh cùng với nhục thung dung đến khi chín bầu dục mang ra ăn, ngày 1 lần, cần ăn liền 5 – 7 ngày.

Chữa thận dương bất túc, liệt dương, đau lưng, mỏi gối:

Dùng món tôm viên, gồm Nhục Thung Dung 10g, tôm nõn 20g, trứng gà 2 quả, bột mỳ 150g, dầu thực vật 500g, bột nở và gia vị vừa đủ. Cho Nhục Thung Dung vào nồi đổ nước vào vừa đủ để đun trong 20 phút, bỏ bã lấy nước chừng 1/2 bát ăn cơm. Đập trứng gà vào bát, cho cùng với nước thuốc, bột mỳ, nước gừng, hành hoa, bột gia vị, bột nở, rồi khuấy đều thành bột trứng. Còn tôm nõn ướp rượu, muối, bột ngọt mới đổ vào bát bột vừa chế biến. Đặt chảo trên lửa to, khi chảo nóng, cho dầu thực vật vào, đun tiếp khi chảo nóng hết xung quanh, dùng thìa canh múc bột tôm đổ vào chảo rán cho tới khi thấy vàng là được. Mang ra ăn ngày 1 lần, có thể ăn vài ngày liền.

Chữa liệt dương, di tinh, đau lưng, mỏi gối:

Dùng món gan lợn, Nhục Thung Dung gồm gan lợn 1 bộ, Nhục Thung Dung 15g. Rửa sạch gan lợn, còn sau khi ngâm nước cắt bỏ vỏ nhăn, rửa sạch thái lát, sau cùng cho vào nồi với gan lợn, đổ vào hai bát to nước lã, ninh cạn còn một bát, nêm đủ gia vị và ăn gan uống nước. Ngày ăn 1 lần, cần ăn 7 – 10 ngày liền.