BỆNH CÚM – CON ĐƯỜNG LÂY NHIỄM VÀ CÁCH PHÒNG NGỪA

 

Cúm là do virus gây ra, xảy ra hàng năm, chủ yếu vào mùa đông xuân khi có sự thay đổi thời tiết. Và bất cứ ai cũng có khả năng nhiễm cúm. Cúm được đánh giá là một trong những căn bệnh đáng sợ khi bùng phát thành dịch.

1. Bệnh cúm là gì ?

Cúm là một dạng bệnh nhiễm virus cấp tính. Bệnh phát triển khi virus cúm lây nhiễm và tấn công vào hệ hô hấp đường mũi, cổ họng, các ống phế quản. Và có thể bao gồm cả phổi.

Cúm phần lớn diễn biến nhẹ và người bệnh có thể tự phục hồi trong khoảng 2-7 ngày. Tuy nhiên, ở một số trường hợp đặc biệt như người bị suy giảm miễn dịch, người mắc các bệnh mạn tính,… Cúm có thể trở nên nguy hiểm và gây ra các biến chứng nặng có thể dẫn đến tử vong.

Cúm có thể tấn công ở mọi đối tượng, ở người lớn tỷ lệ là 5-10% , trẻ em là 20-30%. Điểm nguy hiểm của cúm là khả năng lây nhiễm cao dẫn đến nguy cơ bùng dịch. Đặc biệt ở các vùng nhiệt đới như Việt Nam, cúm thường xảy ra vào mùa mưa nhưng vẫn có thể phát tán vào bất kỳ thời điểm nào trong năm.

2. Cúm mùa có mấy chủng loại ?

Virus cúm được phân thành 4 chủng, có ký hiệu là A, B, C, D. Trong đó, cúm mùa ở người do chủng A, B gây ra, chủng C thường nhẹ và không có triệu chứng. Chủng D gây bệnh cho gia súc và không gây bệnh ở người.

2.1. Cúm A

Cúm A là dạng cúm mùa phổ biến nhất, chiếm khoảng 75% số ca nhiễm cúm ở người. Virus cúm A được phân loại thành nhiều tuyp dựa theo sự kết hợp giữa kháng nguyên, ngưng kết hồng cầu Hemagglutinin (H) và Neuraminidase (N) là các protein chính trên bề mặt của virus. Nếu gặp điều kiện thuận lợi, cúm A có thể bùng phát thành những đợt dịch lớn nhỏ khác nhau. Các đại dịch cúm toàn cầu được ghi nhận trong lịch sử thế giới cũng do các chủng của virus cúm A gây nên như dịch cúm A (H5N1), dịch cúm A (H3N2), đại dịch cúm A (H1N1).

2.2. Cúm B

Cúm B không được chia thành các phân tuyp, tuy nhiên nó có thể được chia thành 2 dòng là dòng B/Yamagata và dòng B/Victoria. Chủng cúm B cũng là một dạng cúm dễ gây bênh ở người với tỷ lệ 25% số ca nhiễm cúm mùa hàng năm. Cúm B chỉ lây truyền từ người sang người, bệnh cúm B có khả năng lây lan rất mạnh, có thể gây thành dịch nhưng ít có nguy cơ trở thành đại dịch. Dù vậy, bệnh vẫn có thể có tác động nguy hiểm đến sức khỏe trong trường hợp diễn tiến nghiêm trọng.

2.3. Cúm C

So với 2 chủng cúm A và B, chủng cúm C ít gặp hơn, ít nguy hiểm hơn và không có những triệu chứng lâm sàng điển hình. Bệnh do cúm C không có khả năng bùng phát thành dịch ở người.

2.4. Cúm D

Chủng cúm D chủ yếu gây bệnh trên gia súc, chưa được xác định gây bệnh ở người. Virus cúm D có thành phần cấu tạo và đặc điểm phân bào tương tự như chủng virus cúm C.

3. Những triệu chứng của bệnh cúm thường gặp

Người bệnh cúm sẽ có những dấu hiệu đầu tiên nhưng dễ bị nhầm lẫn với cảm lạnh vì hai loại bệnh có triệu chứng tương đồng nhau. Bên cạnh các dấu hiệu điển hình như: đau họng, sổ mũi, hắt hơi thì có thể xác định đã nhiễm cúm khi thấy các dấu hiệu đi kèm sau:

  • Sốt vừa đến cao (trên 38°C)
  • Đau nhức cơ bắp
  • Đau đầu, chóng mặt
  • Có cảm giác ớn lạnh
  • Mệt mỏi toàn thân, cảm giác yếu ớt không có sức lực.
  • Buồn nôn, tiêu chảy (thường xuất hiện ở trẻ em nhiều hơn)

4. Những giai đoạn tiến triển của bệnh cúm

Thông thường, các triệu chứng bị cúm có thể xuất hiện và tự khỏi sau khoảng 1 tuần. Tuy nhiên, cũng có nhiều trường hợp bệnh cúm kéo dài gây ảnh hưởng tới sinh hoạt cũng như sức khỏe của người bệnh. Một đợt cúm thường xảy ra theo 3 giai đoạn:

Giai đoạn khởi phát (ngày thứ 1-3):

Các triệu chứng cúm đột ngột xuất hiện bao gồm: sốt, nhức đầu, đau và mỏi cơ, ho khan, đau họng, nghẹt mũi.

Giai đoạn toàn phát (ngày thứ 4 trở đi):

Triệu chứng sốt và đau nhức cơ giảm. Người bệnh bị khàn tiếng, có cảm giác khô hoặc đau họng, ho và cảm thấy tức ngực. Ngoài ra, một số người cũng có thể thấy cơ thể mệt mỏi hoặc đầy hơi.

Giai đoạn hồi phục (ngày thứ 8 trở đi):

Các triệu chứng giảm dần đi, cơn ho và cảm giác mệt mỏi có thể kéo dài 1-2 tuần tiếp theo.

5. Những đối tượng nào dễ mắc bệnh cúm

Bệnh cúm có thể xảy ra đối với bất cứ ai nhưng những đối tượng có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện hoặc sức đề kháng yếu là người dễ mắc bệnh như:

  • Trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi và em bé sinh non dưới 32 tuần tuổi.
  • Trẻ em, nhất là trẻ dưới 2 tuổi
  • Phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú

  • Người lớn tuổi > 65 tuổi
  • Những người có bệnh lý nền mãn tính như: tim, phổi, tiểu đường, suy thận hoặc suy gan, suy giảm miễn dịch,…

6. Cách phòng ngừa bệnh cúm

Để chủ động phòng cúm, người dân nên thực hiện các biện pháp sau:

– Vệ sinh cá nhân sạch sẽ, che miệng khi hắt hơi, rửa tay sạch với xà phòng, đồng thời vệ sinh mũi, họng bằng nước muối thường xuyên.

– Luôn giữ ấm cho cơ thể, xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, đầy đủ chất dinh dưỡng kết hợp với luyện tập thể thao nâng cao thể trạng.

– Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân mắc cúm hoặc các trường hợp nghi ngờ nếu không thật sự cần thiết.

– Người dân không nên tự ý mua thuốc và sử dụng thuốc kháng virus mà cần phải theo hướng dẫn và có chỉ định của thầy thuốc.

– Khi có triệu chứng ho, sốt, sổ mũi, đau đầu, mệt mỏi cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và xử trí kịp thời.

– Chủ động tiêm vacxin ngừa cúm mùa để có thể tăng cường hệ miễn dịch, phòng chống cúm hiệu quả.