Cỏ Nhọ Nồi là một loại cỏ thẳng đứng có thể cao tới 80cm, thân có lông cứng. Lá mọc đối có lông ở hai mặt, dài 2-8cm, rộng 5-15mm. Cụm hoa hình đầu màu trắng ở kẽ lá hoặc đầu cành, lá bắc thon dài 5-6mm, cũng có lông. Quả bế 3 cạnh, hoặc dẹt, có cánh, dài 3mm, rộng 1.5mm, đầu cụt. Mọc hoang khắp nơi ở nước ta.
4. Bộ phận dùng, thu hái, chế biến, bảo quản
4.1. Bộ phận dùng:
Dùng toàn cây.
4.2. Thu hái:
Thu hoạch cây đang ra hoa, bỏ gốc, rễ, rửa sạch.
4.3. Chế biến:
Phơi khô.
4.4. Bảo quản:
Nơi khô ráo.
5. Thành phần hóa học
Theo các nhà nghiên cứu trong nhọ nồi có một ít tinh dầu, tamin, chất đắng, caroten và chất ancaloit gọi là ecliptin.
6. Tính vị qui kinh
Vị ngọt, chua, tính lương.
Qui kinh Can, Thận.
7. Tác dụng dược lý của cỏ nhọ nồi
Tác dụng dược lý của cỏ nhọ nồi
7.1. Theo Y học cổ truyền:
Lương huyết, chỉ huyết, bổ can thận. Chủ trị: Can, thận âm hư, các chứng huyết nhiệt, ho ra máu, nôn ra máu, đại tiện và tiểu tiện ra máu, chảy máu cam, chảy máu dưới da, băng huyết rong huyết, râu tóc sớm bạc, răng lợi sưng đau.
7.2. Theo nghiên cứu dược lý hiện đại:
Nước sắc Cỏ Nhọ Nồi khô, với liều 3g/kg thể trọng trên khỉ có tác dụng làm giảm thời gian Quick rõ rệt có nghĩa là làm tăng tỉ lệ prothrobin toàn phần. Nhọ Nồi cũng như vitamin K có tác dụng chống lại tác dụng của dicumarin.
Nhọ Nồi làm tăng trương lực của tử cung cô lập. Trường hợp chảy máu tử cung, nếu dùng Nhọ Nồi thì ngoài tác dụng làm tăng prothrombin, còn có thể làm nén thành tử cung, góp phần thúc đẩy việc chống chảy máu.
Đối với thỏ có thai có thể xảy thai.
Không gây tăng huyết áp. Cỏ Nhọ Nồi không làm giãn mạch.
Về độc tính của Nhọ Nồi: Thử trên chuột bạch với liều từ 5-80 lần liều lâm sàng không có triệu chứng trúng độc.
8. Một số ứng dụng
Thổ huyết và chảy máu cam: Dùng cỏ nhọ nồi cả cành và lá tươi giã lấy nước để uống.
Tiểu ra máu: Cỏ nhọ nồi, mã đề 2 vị bằng nhau, giã lấy nước ngày uống 3 chén lúc đói (Y học chân truyền). Hoặc nấu cháo Cỏ Nhọ Nồi (100 g) với 3 lát gừng.
Rong kinh: Nếu nhẹ, lấy cỏ nhọ nồi tươi giã vắt lấy nước cốt uống hoặc cỏ nhọ nồi khô sắc nước uống. Nếu huyết ra nhiều, cần phối hợp thêm Trắc Bá Diệp hoặc cây Huyết Dụ…